ការអនុវត្តច្បាប់ដែលមានស្រាប់
ទន្លេ ស គឺជាភូមិតូចមួយស្ថិតនៅចន្លោះស្រុកតាមន្ត និងស្រុកសំរោង។ ប្រជាជនក្នុងភូមិទន្លេស ប្រកបរបរកសិកម្មដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិត។ ពុំមានប្រជាជនណាម្នាក់ដែលយើងបាននិយាយជាមួយ ធ្លាប់ឮពីការបណ្តុះបណ្តាលផ្ទាល់អំពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ទេ ប៉ុន្តែគាត់បានស្គាល់តំបន់តាមន្ត ដោយសារតែ សង្គ្រាម។ ឯប្រជាជនខ្លះទៀតបានទៅទស្សនាតំបន់នេះកាលពីឆ្នាំកន្លងមក។ ប្រជាជនវ័យចំណាស់ពុំធ្លាប់ទទួលបានការអប់រំអំពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌នៅតាមសាលារៀនទេ ក៏ប៉ុន្តែគាត់បានដឹងតិចតួចដែរអំពីតំបន់បេតិកភណ្ឌជាតិតាមរយៈកម្មវិធីទូរទស្សន៍។ ក្រៅពីការអប់រំមានកម្រិត ប្រជាជនវ័យក្មេងខ្លះនៅក្នុងភូមិ ទទួលបានការអប់រំនៅតាមសាលារៀនអំពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក្តី ពុំមាននរណាម្នាក់ដឹងពីវិធីសាស្ត្រក្នុងការសិក្សាបន្ថែមអំពីបេតិកភណ្ឌជាតិ ឬបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ក្នុងសហគមន៍ របស់ខ្លួនទេ។
ការអប់រំដល់ទាហាន
មុនដំបូងបង្អស់ ទាហានដែលប្រចាំការនៅក្នុងតំបន់ប្រសាទតាមន្ត ត្រូវមានការយល់ដឹងល្អអំពីកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនតាមកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងហេកហ្ក៍ ដើម្បីការពារសុវត្ថិភាពនៃសម្បត្តិវប្បធម៌។ ពុំមានទាហានមួយណាម្នាក់ដែលត្រូវបានសម្ភាសន៍ លើកឡើងអំពីការបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ទេ។ នេះជាការបំពានលើសន្ធិសញ្ញា។ ដោយសារតែទាហានអាចប្រឈមនឹងស្ថានភាពដែលបេតិ កភណ្ឌវប្បធម៌ជួបប្រទះនឹងគ្រោះថ្នាក់ពីនៃការបំផ្លាញ ទាហានចាំបាច់ទទួលការបណ្តុះបណ្តាលអំពីវិធីសាស្ត្រក្នុងការថែរក្សាការពារបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌។
វិធីសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាពមួយក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលទាហាន អំពីកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនតាមលំអាននៃសន្ធិសញ្ញាទីក្រុងហេកហ្ក៍ គឺការប្រើប្រាស់កម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាលទាហានដែលមានស្រាប់របស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ដើម្បីបញ្ជ្រាបដល់ទាហាននៅតាមសាលាកងយោធពលខេមរៈភូមិន្ទ។ តាមរយៈវិធីសាស្ត្រនេះ កងកម្លាំងយោធាជាច្រើននឹងយល់ដឹងអំពីច្បាប់ជុំវិញបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ ដែលអាចជួយជម្រុញឲ្យប្រទេសកម្ពុជាត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចចំពោះកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន ក្នុងការដើរតាមលំអាននៃសន្ធិសញ្ញាទីក្រុងហេកហ្ក៍។ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា អាចលើកទឹកចិត្តដល់កងកម្លាំងយោធាឲ្យចែករំលែកចំណេះដឹងដែលខ្លួនទទួលបាន ទៅកាន់ទាហានដែលកំពុងប្រចាំការនៅក្នុងតំបន់ប្រាសាទតាមន្ត ឬ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាអាចផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលផ្ទាល់នៅក្នុងតំបន់តែម្តង។
គិតមកត្រឹមឆ្នាំ២០១៨ ការដាក់ពង្រាយកងទ័ពរបស់ប្រទេសកម្ពុជានិងប្រទេសថៃ នៅតែបន្ត បន្ទាប់ពីការប៉ះទង្គិចរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ដោយហេតុថា ការបំពានធ្ងន់ធ្ងរលើសន្ធិសញ្ញាទីក្រុងហេកហ្ក៍ ដែលបង្កឡើងដោយភាគីថៃ កងកម្លាំងយោធាកម្ពុជាគួរក្តាប់យកឱកាសដែលប្រទេសទាំង២មិនមាន សង្គ្រាមជាមួយគ្នានេះ ដើម្បីលើកទឹកចិត្តទាហានថៃឲ្យទទួលការបណ្តុះបណ្តាលអំពីសន្ធិសញ្ញាទីក្រុងហេកហ្ក៍។ បន្ថែមលើសពីនេះទៅទៀត រាល់ការបណ្តុះបណ្តាលសម្រាប់កងកម្លាំងយោធា គួរតែរួមបញ្ចូលទាំងការបណ្តុះបណ្តាលផ្លូវការអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រនៃតំបន់តាមន្តដែរ។
ការអប់រំសម្រាប់សិស្សានុសិស្ស
ដោយមូលហេតុថា គ្រូបង្រៀនដែលយើងបាននិយាយជាមួយពុំបានលើកឡើងពីការដាក់បញ្ចូលមេរៀនស្តីពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ក្នុងសហគមន៍ទៅក្នុងកិច្ចតែងការបង្រៀនរបស់ខ្លួន ទើបតម្រូវការឲ្យដាក់បញ្ចូលទីតាំងនានាដូចជាតំបន់តាមន្តនិងស្រុកអង្គរបុរី ទៅក្នុងកម្មវិធីសិក្សាសម្រាប់សិស្សា-នុសិស្សដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ខាងលើ ក្លាយជាតម្រូវការចាំបាច់ដែលត្រូវពិចារណា។ មូលហេតុទូទៅដែលគ្រូបង្រៀនបានលើកឡើងស្តីពីការមិនបញ្ចូលបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ទៅក្នុងកិច្ចតែងការបង្រៀន គឺដោយសារតែលោកគ្រូអ្នកគ្រូទាំងនោះ មានការបារម្ភចំពោះការអនុវត្តន៍តាមកាលវិភាគដែលកំណត់ដោយក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា។ ម៉្យាងទៀត លោកគ្រូអ្នកគ្រូទាំងនោះ ពុំមានសម្ភារៈឧបទ្ទេសគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបង្រៀនអំពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ក្នុងសហគមន៍ផង ក៏ដូចជាការខ្វះខាតគ្រូបង្រៀនដែលទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាល ច្បាស់លាស់ទទួលបន្ទុកការបង្រៀនអំពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ផង។
ដើម្បីឲ្យសិស្សានុសិស្សយល់ដឹងអំពីតម្លៃនៃបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ក្នុងតំបន់របស់ខ្លួន ការបង្រៀននៅតាមសាលារៀនអំពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ក្នុងសហគមន៍ត្រូវតែបង្កើតឡើង។ ទោះបីជាអង្គភាពនានាដូចជាអង្គការឃ្លាំមើលបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ បាននិងកំពុងធ្វើការអប់រំពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌នៅតាម សហគមន៍ក្នុងខេត្តសៀមរាបក៏ដោយ ក៏កម្មវិធីសិក្សានេះពុំទាន់ទទួលបានការឯកភាពពីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា នៅឡើយ។ ដើម្បីផ្តល់ជំនួយដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនេះ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាអាចជួយផ្តល់ជាគំនិតក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍កាលវិភាគរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ដើម្បីដាក់បញ្ចូលម៉ោងសិក្សាបន្ថែម ស្តីពីមេរៀនបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ក្នុងសហគមន៍។ ការសិក្សាអំពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ក្នុងសហគមន៍ អាចច្របាច់បញ្ចូលគ្នាជាមួយនឹងកិច្ចតែងការបង្រៀនដែលមានស្រាប់។
ឆ្លើយតបទៅនឹងកង្វះខាតសម្ភារៈឧបទ្ទេសនិងបុគ្គលមានជំនាញ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា អាចដាក់បញ្ចូលមេរៀនស្តីពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ក្នុងសហគមន៍ ទៅក្នុងកម្មវិធីសិក្សាពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍របស់ខ្លួន។ ថ្វីត្បិតតែតំបន់មួយចំនួនមិនទទួលរងការរុករានបំផ្លាញដោយផ្ទាល់ពីខ្មែរក្រហមក៏ដោយ ក៏តម្រូវការឲ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះតំបន់បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌បន្ទាប់ពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ គឺជាផ្នែកមួយនៃបេសកកម្មរបស់កម្មវិធីអប់រំពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅកម្ពុជា។ តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលមានស្រាប់រវាងមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា និងសាលារៀននានាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនេះអាចជាវិធីសាស្ត្រងាយស្រួលនិងមានប្រសិទ្ធភាពមួយ ដើម្បីបញ្ជ្រាបទៅកាន់ប្រជាជនជាច្រើន ដោយពុំចាំបាច់លើកឡើងកម្មវិធីថ្មីសន្លាងផ្សេងទៀតទេ។
ការអប់រំសម្រាប់ប្រជាជនក្នុងតំបន់
ជាការសោកស្តាយបំផុតចំពោះការពិតដែលថា ប្រជាជនរស់នៅក្បែរតំបន់តាមន្តបានដឹងតិចតួចបំផុតពីប្រវត្តិសាស្ត្រនិងតម្លៃរបស់សម្បត្តិវប្បធម៌ខ្មែរ។ ក្រៅពីបរិបទនៃសង្គ្រាម មានប្រជាជនតិចតួចណាស់ដែលយើងបាននិយាយជាមួយ បានដឹងអំពីប្រាសាទតាមន្ត។ ដើម្បីបង្កើតចំណេះដឹងអំពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏ធំធេងនិងច្បាស់លាស់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គួរត្រូវបង្កើតឡើងដើម្បីពង្រីកវិស័យអប់រំទៅដល់ប្រជាជនរស់នៅក្នុងតំបន់ក្បែរប្រាសាទតាមន្ត។ រាជរដ្ឋា ភិបាលបានផ្គត់ផ្គង់ទាំងស្មារតីនិងសម្ភារៈជាច្រើនដល់ការរស់នៅនៅក្នុងតំបន់ប្រាសាទតាមន្ត ក៏ប៉ុន្តែការអប់រំប្រជាជនពេញវ័យអំពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌នៅពុំទាន់មាននៅឡើយទេ។ អ្នកភូមិដែលយើងបាននិយាយជាមួយ បានសម្តែងការចាប់អារម្មណ៍ចំពោះការសិក្សាបន្ថែម ក៏ប៉ុន្តែមិនបានដឹងថាគួរទៅសិក្សានៅកន្លែងណា។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គួរចាប់ផ្តើមបង្រៀនប្រជាជនរបស់ខ្លួនអំពីប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ខ្លួនឯង។
នៅក្នុងស្រុកអង្គរបុរី ស្ថានទូតអាមេរិកបានផ្តល់ជំនួយដើម្បីធ្វើឲ្យសារមន្ទីរមានភាពប្រសើរឡើង និងផ្តល់ជាការអប់រំរយៈពេលប៉ុន្មានសប្តាហ៍ដែលនឹងជួយដល់ការបន្តការអប់រំដល់សាធារណជន ក៏ប៉ុន្តែសកម្មភាពនេះមិនបានធានាថា អ្នកភូមិគ្រប់រូបបានយល់ជ្រួតជ្រាបទេ។ កាលពី១០ឆ្នាំមុន កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការអប់រំសាធារណជនអំពីសារៈសំខាន់នៃបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ ក៏ដូចជាការរុករានបំផ្លាញបានធ្វើឡើង។ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកភូមិដែលយើងបាននិយាយជាមួយ នៅតែពុំទាន់បានយល់អំពីភាពមិនស្របច្បាប់នៃការរុករានលួចបំផ្លាញ។ ទាំងអស់នេះ សរបញ្ជាក់ឲ្យឃើញពីតម្រូវការវិស័យអប់រំបន្ថែមដល់សិស្សានុសិស្ស។ ប្រសិនបើមានការអប់រំសិស្សមួយជំនាន់អំពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នោះការពិភាក្សាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងសហគមន៍អំពីសារៈសំខាន់នៃបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ និងការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីច្បាប់ស្តីពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ ប្រាកដជាកើតមានជាក់ជាមិនខាន។
វិឡាលេខ ១១ ផ្លូវលេខ ២៥៦ សង្កាត់ចតុមុខ ខណ្ឌដូនពេញ រាជធានីភ្នំពេញ
ប្រទេសកម្ពុជា ១២០២០៧
លេខទូរស័ព្ទ ០១២ ៨៨២ ៥០៥ / ០១២ ៦៩៦ ៩៦១
អុីម៉ែល៖ dccam@online.com.kh
គេហទំព័រ៖ www.dccam.org
©២០២៤ រក្សាសិទ្ធិដោយមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា